حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (کتاب)
|
| |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | رسول جعفریان |
| موضوع | امامان شیعه |
| زبان | فارسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | سازمان تبلیغات اسلامی |
| تاریخ نشر | ۱۳۷۰ش |
حیات فکری و سیاسی امامان شیعه کتابی در تاریخ فکری و سیاسی دوازده امام نوشته رسول جعفریان دانش‌آموخته حوزه علمیه قم و استاد دانشگاه تهران. بنابر مقدمه کتاب، هدف این اثر، پرداختن به جنبه‌های سیاسی و فکری زندگی امامان معصوم بوده و به احوال شخصی آنان کمتر توجه شده است.
نویسنده
رسول جعفریان در سال ۱۳۴۳ش در خوراسگان از توابع استان اصفهان متولد شد. دوره دبستان را در "خوراسگان" و دوره راهنمایی را در اصفهان گذراند. سپس به دروس دینی علاقه‌مند شده و وارد حوزه علمیه شد. در سال ۱۳۵۷ش، برای ادامه تحصیلات حوزوی، به شهر قم رفت. در قم در دروس اساتیدی چون عبدالله جوادی آملی، محمدتقی مصباح یزدی، حسن ممدوحی، محمدعلی گرامی و جعفر مرتضی جبل عاملی شرکت کرد. در سال ۱۳۵۹ش به تدریس معارف اسلامی و تاریخ اسلام در دانشگاه‌های اصفهان و تهران مشغول شد. اولین اثر جعفریان در سال ۱۳۶۴ش تحت عنوان «پیش درآمدی بر شناخت تاریخ اسلام» منتشر شد و از آن پس تاکنون، ضمن همکاری با موسسات پژوهشی و تأسیس کتابخانه اسلام و ایران در قم، در زمینه تألیف، تصحیح، ترجمه و نیز تحقیق در تاریخ اسلام، ایران و تشیع اشتغال داشته است. از وی آثار فراوانی در این زمینه منتشر شده است. وی مدتی نیز رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی بود. جعفریان تا کنون دوبار جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را به خاطر کتاب‌های تاریخ سیاسی اسلام (سیره نبوی) و اطلس شیعه دریافت کرده است.
معرفی کلی
محتوای این کتاب، نخستین بار طی سلسله مقالاتی در مجله «نور علم» انتشار یافت و بعدها به صورت کتابی مستقل درآمد. مؤلف با نگاه به منابع غالبا کهن تاریخی و نیز منابع دینی تلاش کرده نگاهی نو به زندگی پیشوایان معصوم بیاندازد و ديدگاه‌های مشهور شيعه در عصر حاضر درباره امامان را تحلیل و به یکدیگر نزدیک کند.
اهمیت و ویژگی‌ها
پیش از انتشار این کتاب، اثری مستقل که سیره سیاسی امامان دوازده‌گانه را به طور مفصل بررسی کند، در دست نبود و این کتاب را می‌توان از اولین آثار در این موضوع به شمار آورد. از ویژگی‌های کتاب سادگی بیان، قابلیت برای تدریس، خلاصه گویی و پرهیز از مباحث کلامی، و تأکید بر تلاش‌های سیاسی و فرهنگی و تلاش برای نزدیک کردن دیدگاه‌های مشهور شیعه در عصر حاضر درباره امامان(ع) به مرزهای تحلیل تاریخی است.
برخی منتقدان، نقدهایی بر این کتاب وارد کرده‌اند. از جمله: نیازمندی نثر کتاب به ویرایش ادبی، بی‌توجهی به سایر دیدگاه‌ها در موضوع بحث، استفاده نکردن از مآخذ و منابع جدید، استفاده از اسلوب حماسی و شعاری و غیرعلمی و تأثیرپذیری از اوضاع زمانه و افکار عامه.
محتوای کتاب
مؤلف در ابتدای شرح حال هر امام، بخشی را به تاریخ ولادت و شهادت و احوال شخصی و همچنین گزیده‌ای از مناقب آن امام اختصاص داده و سپس به مباحثی مانند روابط امام با خلفای وقت، ارتباط با شیعیان و آثار علمی پرداخته است. بخش اصلی مباحث ِمربوط به هر امام را موضوع اختصاصی آن امام مانند حکومت امام علی، صلح امام حسن، شهادت امام حسین(ع) و حرکت فرهنگی امامان بعدی یا موضوع سازمان وکالت در عصر ائمه اخیر تشکیل می‌دهد.
فهرست مطالب
این کتاب با نظر به موضوعات اصلی‌اش در ۱۳ بخش تنظیم شده است.
| ردیف | عنوان | فهرست مطالب | |
|---|---|---|---|
| ۱ | پیشگفتار |
| |
| ۲ | امام علی(ع) | ||
| ۳ | امام حسن(ع) | ||
| ۴ | امام حسین(ع) |
| |
| ۵ | امام سجاد(ع) | ||
| ۶ | امام باقر(ع) |
| |
| ۷ | امام صادق(ع) |
| |
| ۸ | امام کاظم(ع) |
| |
| ۹ | امام رضا(ع) | ||
| ۱۰ | امام جواد(ع) |
| |
| ۱۱ | امام هادی(ع) |
| |
| ۱۲ | امام عسکری(ع) |
| |
| ۱۳ | امام مهدی(عج) |
|
ترجمه، تلخیص و چاپ
چاپ اول این اثر در سال ۱۳۷۰ش توسط مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی صورت گرفت و بعدها توسط انتشارات انصاریان در قم تجدید چاپ شد.
ترجمه عربی این کتاب با عنوان «الحیاة الفکریة و السیاسیة لائمة اهل البیت» در انتشارات دارالحق بیروت به چاپ رسید. همچنین در سال ۱۳۹۶ش به همت خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در راولپندی پاکستان این کتاب به زبان اردو ترجمه و منتشر شد.
گزیده و خلاصه کتاب حیات فکری سیاسی امامان شیعه، توسط معاونت پژوهشی دانشگاه معارف اسلامی به عنوان کتاب درسی دانشگاه‌ها برای درس تاریخ امامت انتخاب شده است.
پانویس
منابع
- جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۱ش.
- رودگر، قنبرعلی، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، کتاب ماه دین، فروردین ۱۳۸۰ - شماره ۴۱ و ۴۲.
- نقد و بررسی کتاب حیات فکری سیاسی امامان شیعه، سایت پرتال جامع علوم انسانی.
- .
- ، تاریخ انتشار: ۲۲ بهمن ۱۳۸۷ش.
- کتاب «حیات فکری و سیاسی امامان شیعه(ع)» منتشر شد، سایت خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۳۹۶.